Στις 24 Φεβρουαρίου 2022, η Ρωσία ξεκίνησε μια μεγάλη εισβολή στην Ουκρανία, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας σημαντικής ανθρωπιστικής κρίσης. Η Ουκρανία έμεινε αντιμέτωπη με μια άνευ προηγουμένου ανθρωπιστική κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί και έχουν χάσει την πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, με ιδιαίτερη έμφαση στη διακοπή των υπηρεσιών υγείας. Ενώ το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης της Ουκρανίας έχει επιδείξει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα, η επίμονη σύγκρουση και τα συνεχιζόμενα τραυματικά γεγονότα θέτουν έναν αυξανόμενο κίνδυνο για την ψυχική και ψυχοκοινωνική ευημερία του πληθυσμού της. Το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης αντιμετωπίζει σοβαρές ελλείψεις προσωπικού και προμηθειών, γεγονός που οδηγεί σε διαταραχές στους συνήθεις εμβολιασμούς και αυξάνει την ευπάθεια των ατόμων με χρόνιες παθήσεις.
Η ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΓΤΚ
Αρχικά, οι επιχειρήσεις των Γιατρών του Κόσμου επικεντρώθηκαν στη συνοριακή περιοχή της Ρουμανίας από τον Απρίλιο του 2022 έως τον Δεκέμβριο του 2022 και στη συνέχεια επεκτάθηκαν στην Ουκρανία. Οι επιχειρήσεις αυτές, οι οποίες χρηματοδοτήθηκαν από την Americares, είχαν ως στόχο να ενισχύσουν την πρόσβαση σε ολοκληρωμένες υπηρεσίες υγείας, ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και προστασίας για τους πληγέντες πληθυσμούς, ιδίως εκείνους που διαμένουν σε αγροτικές περιοχές. Ταυτόχρονα, το έργο επιδίωξε να ενισχύσει την ανθεκτικότητα των τοπικών κοινοτήτων, των εθνικών υποδομών και των δημοτικών υπηρεσιών μέσω στρατηγικών συμπράξεων με τοπικούς φορείς, βασικούς πληθυσμούς και εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς.
Το έργο χρησιμοποίησε μια πολύπλευρη προσέγγιση σε τρία διακριτά επίπεδα παρέμβασης:
- Υποστήριξη ατόμων: Αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών των ατόμων που έχουν πληγεί από τη σύγκρουση και εκείνων που διατρέχουν κίνδυνο, δίνοντας έμφαση στην ολιστική υγειονομική περίθαλψη και την ψυχοκοινωνική στήριξη με γνώμονα το φύλο, την ηλικία και την αναπηρία.
- Ενίσχυση των κοινοτικών δικτύων: Προώθηση της συλλογικής ανθεκτικότητας με την ενίσχυση των δικτύων υποστήριξης με βάση την κοινότητα μέσω συνεργατικών προσπαθειών.
- Ενίσχυση της κοινοτικής ανθεκτικότητας: Μέσω της ευαισθητοποίησης, της δημιουργίας ικανοτήτων και της τεχνικής υποστήριξης των τοπικών συστημάτων υγείας και πρόνοιας, ώστε να αφήσουν μόνιμο αντίκτυπο στους μηχανισμούς αντιμετώπισης της κοινότητας.
Η ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΕΚΤΥΛΙΣΣΕΤΑΙ ΣΕ ΠΕΝΤΕ ΔΙΑΚΡΙΤΕΣ ΦΑΣΕΙΣ:
ΦΑΣΗ 1
Ξεκινώντας τον Μάρτιο του 2022, η φάση αυτή ήταν αφιερωμένη στην παροχή άμεσης ανακούφισης στους εκτοπισμένους από τη σύγκρουση στη συνοριακή περιοχή της Ρουμανίας, εξασφαλίζοντας την παροχή βασικής βοήθειας και υπηρεσιών, καθώς και τη θεμελίωση των επόμενων επιχειρήσεων.
ΦΑΣΗ 2
Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου, αναπτύχθηκε μια κινητή ιατρική μονάδα (MMU), με έδρα κυρίως το συνοριακό σημείο Siret. Η MMU λειτούργησε στην περιοχή Suceava της Ρουμανίας και διεξήγαγε διασυνοριακές επιχειρήσεις στην περιοχή Chernivtsi της Ουκρανίας. Παρείχε ολοκληρωμένη πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη, επείγουσα βοήθεια και υποστήριξη MHPSS σε απομακρυσμένες και υποβαθμισμένες περιοχές. Αυτή η προσέγγιση αποφόρτισε τις δευτεροβάθμιες δομές υγείας από τα περιστατικά ΠΦΥ, επιτρέποντας έτσι περισσότερο χρόνο και χώρο στα τοπικά νοσοκομεία να επικεντρωθούν στα πιο σοβαρά περιστατικά.
ΦΑΣΗ 3
Η συνεργασία συνέχισε να αντιμετωπίζει τις επείγουσες ανάγκες υγειονομικής περίθαλψης στην Ουκρανία, ιδίως στο Τσερνίβτσι και στο Ιβάνο-Φρανκίβσκ. Οι ΓτΚ-Ελλάδας επικεντρώθηκαν στην παροχή πρόσβασης σε μια ολοκληρωμένη δέσμη υπηρεσιών υγείας (συμπεριλαμβανομένης της SRH και της παιδικής φροντίδας) και υλικής υποστήριξης. Αναπτύχθηκαν δύο Κινητές Ιατρικές Μονάδες και αναπληρώθηκαν τα ιατρικά αποθέματα για να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της σύγκρουσης στις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης. Εισήχθη μια προσέγγιση διαχείρισης περιστατικών, προσαρμοσμένη στις πολύπλοκες ανάγκες των ευάλωτων ομάδων και των εσωτερικά εκτοπισμένων ατόμων (IDPs), όπου αυτό ήταν δυνατό.
ΦΑΣΗ 4
Με βάση τις προηγούμενες επιχειρήσεις, η φάση αυτή διατήρησε ταυτόχρονα τις υπάρχουσες υπηρεσίες και δρομολόγησε μια στρατηγική εξόδου για να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα των αποτελεσμάτων. Παροχή πρόσθετης υποστήριξης σε εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης στο Kuty, στην περιοχή Sokyryany και στο Chernivtsi. Τα τοπικά συστήματα υγείας και πρόνοιας ενισχύθηκαν με τη χρήση του μοντέλου εντοπισμού και λήφθηκαν μέτρα για την παράδοση των παραδοτέων και των προϊόντων του έργου στους τοπικούς αρμόδιους φορείς μετά την ολοκλήρωση του έργου.
ΦΑΣΗ 5
Σε αυτή τη φάση, ο βασικός στόχος του έργου ευθυγραμμίζεται με το σχέδιο ανάκαμψης της Ουκρανίας. Επιδιώκει να ενισχύσει την ανθεκτικότητα του ουκρανικού πληθυσμού, διευκολύνοντας την ανοικοδόμηση ενός υγιούς, βιώσιμου και χωρίς αποκλεισμούς μέλλοντος. Οι πόροι που κινητοποιούνται από αυτό το έργο αποσκοπούν στη συμπλήρωση των υφιστάμενων, στην αντιμετώπιση της τρέχουσας έκτακτης ανάγκης και στην καλύτερη προετοιμασία για τη φάση ανάκαμψης. Οι ΓτΚ-Ελλάδας, σε συνεργασία με την Americares και άλλους εταίρους, επικεντρώνονται στην ενίσχυση της πρόσβασης σε μια ολοκληρωμένη δέσμη υπηρεσιών πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης και στην ενίσχυση του τοπικού συστήματος υγειονομικής περίθαλψης. Σε αυτή τη φάση συντηρείται μια Κινητή Ιατρική Μονάδα (MMU) και προσφέρονται υπηρεσίες MHPSS, μαζί με συνεχή εκπαίδευση για επαγγελματίες υγείας και μη υγείας στην περιφέρεια Sumy.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της εξέλιξής τους, οι δραστηριότητες των ΓτΚ στην Ουκρανία χαρακτηρίστηκαν από προσαρμοστικότητα και δέσμευση να ανταποκρίνονται στις διαρκώς μεταβαλλόμενες απαιτήσεις της συνεχιζόμενης κρίσης και των προσπαθειών ανάκαμψης. Η συνεχής παρακολούθηση επέτρεψε στο έργο να προβεί σε προσαρμογές σε πραγματικό χρόνο, εξασφαλίζοντας την αποτελεσματικότερη υποστήριξη του πληγέντος πληθυσμού και των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης. Οι προσπάθειες αυτές συνέβαλαν στην ενίσχυση των συστημάτων υγείας και ψυχικής υγείας της Ουκρανίας τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.